به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «راوی خبر»؛ رضا معممی مقدم، مدیرکل فرهنگی سازمان اوقاف درباره «حسینیه معلی» یادداشتی در اختیار باشگاه خبرنگاران جوان قرار داده که در ادامه می‌خوانید.

«در دنیای پرشتاب امروز که رسانه‌ها نقش بی‌بدیلی در شکل‌دهی به افکار عمومی و انتقال ارزش‌ها دارند، حفظ اصالت مفاهیم دینی و فرهنگی کاری دشوار، اما ضروری است. به‌ویژه در ایامی، چون محرم، که قلوب مردم در سرتاسر ایران و جهان اسلام به نور محبت سیدالشهدا (ع) روشن است، نیاز به رسانه‌هایی که بتوانند هم شأن و حرمت این ایام را پاس بدارند و هم جلوه‌های متنوع و مردمی آن را به تصویر بکشند، بیش از پیش احساس می‌شود. در این میان، برنامه «حسینیه معلی» با رویکردی نوآورانه، تلاش کرده است تا پلی میان رسانه ملی و فرهنگ عاشورایی مردم ایجاد کند؛ پلی که در عین برخورداری از جذابیت‌های بصری، بر عمق محتوا و اصالت آیین‌ها نیز تأکید دارد. اما آیا این مسیر همواره بی‌خطر است؟ و چگونه می‌توان تعادل میان نوگرایی و سنت را حفظ کرد؟ 

مدیرکل فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه معتقد است در روزگار رسانه‌های پرتعداد و پراکنده، کمتر برنامه‌ای توانسته است ضمن حفظ شأن و حرمت شعائر دینی، تصویری واقعی و جامع از تنوع فرهنگی، قومی و مذهبی مردم ایران و جهان اسلام ارائه کند. برنامه تلویزیونی «حسینیه معلی» دقیقاً در همین خلأ متولد شد؛ یک بستر فاخر رسانه‌ای برای روایت آیین‌ها، رسوم و جلوه‌های متنوع مردم در تعظیم شعائر حسینی.

«حسینیه معلی» آینه‌ای است از آنچه در کوچه‌ها و خیابان‌های ایران و حتی فراتر از مرز‌ها در ایام محرم جاری است؛ از عَلَم و بیرق‌های زنجان و اردبیل گرفته تا تعزیه‌های قائنات، از روضه‌های خانگی جنوب تا مراسم خاص کردستان و لرستان، و حتی جلوه‌هایی از عزاداری شیعیان در دیگر کشور‌های جهان.

این برنامه، نه‌تنها به ما یادآوری می‌کند که فرهنگ عاشورا مرزی نمی‌شناسد، بلکه نشان می‌دهد اگرچه پیام واحد است؛ عشق و ارادت به امام حسین (ع)، اما شکل و زبان این ارادت، متناسب با فرهنگ، اقلیم و تاریخ هر منطقه، متفاوت و گوناگون است. این تفاوت‌ها نه‌تنها نشانه تفرقه نیست، بلکه جلوه‌ای از غنای فرهنگی و مذهبی شیعه است.

بی‌تردید «حسینیه معلی» با معرفی این آیین‌ها، به حفظ میراث فرهنگی تعظیم شعائر کمک می‌کند، جوانان را با اصالت عزاداری‌های بومی آشنا می‌سازد و فرصتی برای گفت‌و‌گو و تعامل فرهنگی میان شیعیان جهان فراهم می‌آورد.

نقاط برجسته «حسینیه معلی» را می‌توان چنین برشمرد:

نمایش دقیق و هنرمندانه آیین‌های عزاداری مناطق مختلف ایران و جهان

زنده نگه داشتن آیین‌های رو به فراموشی در شهر‌ها و روستا‌های کوچک

پیوند صمیمانه رسانه ملی با هیات مردمی و سنت‌های اصیل

افزایش حس افتخار، هویت‌بخشی و آشنایی ملی با فرهنگ‌های عاشورایی

بسترسازی برای تعامل فرهنگی میان شیعیان جهان.

اما این مسیر جذاب، خالی از مخاطره نیست. تجربه نشان داده است اگر نوآوری‌های رسانه‌ای کنترل و هدایت نشوند، ممکن است به سمت تجاری‌سازی و سطحی‌نگری در مجالس حسینی سوق پیدا کنند؛ خطری جدی که می‌تواند اصالت و عمق این مجالس را به رقابت‌های ظاهری و کم‌محتوا تقلیل دهد.

همچنین، نباید فراموش کرد که ورود دکور‌های پرزرق‌وبرق تلویزیونی و دوربین‌های متعدد، اگر با دقت انجام نشود، می‌تواند فضای صمیمی و معنوی مجالس روضه را کمرنگ سازد. بار‌ها از مردم شنیده‌ام که می‌گویند: «این شب‌ها هیئت نمی‌رویم، معلی را در خانه می‌بینیم!» این جمله، زنگ خطری جدی است. مبادا رسانه، ناخواسته، جایگزین حضور حقیقی در مجالس عزای امام حسین (ع) شود.

آنچه می‌تواند «حسینیه معلی» را ماندگار و مؤثر کند، تنها جذابیت‌های ظاهری نیست، بلکه تعمیق محتوا، حفظ اصالت معنوی و تعامل واقعی با مخاطب است.

 در همین راستا، پیشنهاد‌های زیر برای تقویت این برنامه قابل تأمل است:

 رعایت دقیق تعادل میان نوآوری و سنت

تشکیل کمیته مشورتی متشکل از نخبگان فرهنگی، دینی و رسانه‌ای برای هدایت محتوایی برنامه.

توسعه مهارت‌های نوحه‌خوانی، سواد رسانه‌ای و محتوای معرفتی در میان ذاکران

تولید نسخه‌های چندزبانه برای جهانی‌تر کردن پیام عاشورا

مستندسازی جدی‌تر و ایجاد آرشیو ملی از آیین‌های عزاداری

پرداختن عمیق‌تر به پیشینه، فلسفه و ریشه‌های آیین‌های عزاداری.

در یک جمله، «حسینیه معلی» ظرفیت آن را دارد که به الگویی موفق، فاخر و ریشه‌دار در عرصه تولید محتوای دینی و آئینی رسانه ملی تبدیل شود؛ مشروط بر آنکه مراقب لغزش‌های محتمل بود و هدف اصلی یعنی تعمیق معرفت حسینی، حفظ اصالت مجالس و تربیت نسل مؤمن و آگاه را فراموش نکرد.

این برنامه، فرصتی است برای تماشای عاشورا از منظر ایران و جهان؛ و یادآور این حقیقت که تعظیم شعائر حسینی، تنها یک مراسم نیست، بلکه فرهنگی ریشه‌دار است که در تار و پود زندگی این مردم تنیده شده است.

اگر این مسیر با دقت، ظرافت و پژوهش‌محوری ادامه یابد، «حسینیه معلی» می‌تواند به یک سند زنده و ماندگار از فرهنگ عاشورایی ایرانی و اسلامی تبدیل شود؛ سندی که نسل‌های آینده را با این پرسش روشن روبه‌رو می‌کند: چگونه عشق به حسین (ع)، در گویش‌ها، لباس‌ها، کوچه‌ها و دل‌های مردم این سرزمین جاری است؟».

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان