
یادداشت اختصاصی «راوی خبر»:
جنگ ادراک: غافلگیریهای سایبری یا تسلیحات الگوریتمی؟
دکتر مرضیه حدادی، دکترای هوش مصنوعی و مدرس دانشگاه، طی یادداشتی نوشت: وشیهای هوشمند، بهعنوان درگاههای اصلی تعامل دیجیتال، اکنون به ابزارهایی برای نفوذ اطلاعاتی و شبیخون شناختی تبدیل شدهاند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «راوی خبر»؛ دکتر مرضیه حدادی، دکترای هوش مصنوعی و مدرس دانشگاه، طی یادداشتی نوشت: در اظهارات اخیر سفیر اسرائیل در آمریکا، سخن از «غافلگیریهایی» به میان آمد که عملیاتهای پیشین، نظیر «عملیات پیجر»، در برابرشان ابتدایی به نظر میرسند. این هشدار، فراتر از تهدیدات نظامی کلاسیک، به پارادایم نوین جنگ اشاره دارد: نبردی ترکیبی که در آن تسلیحات سختافزاری با استراتژیهای سایبری-شناختی و الگوریتمهای پیشرفته درهمتنیده شدهاند.
در این میدان، ایجاد ترس و ابهام نهتنها یک تاکتیک روانی، بلکه یک سلاح راهبردی است که ادراک و تصمیمگیری را هدف قرار میدهد. گوشیهای هوشمند، بهعنوان درگاههای اصلی تعامل دیجیتال، اکنون به ابزارهایی برای نفوذ اطلاعاتی و شبیخون شناختی تبدیل شدهاند. حملات بدون کلیک (Zero-click) با بهرهگیری از بدافزارهای پیشرفتهای مانند Pegasus، مهندسی افکار عمومی از طریق اخبار جعلی هدفمند و الگوریتمهای دستکاریشده در پلتفرمهای اجتماعی، میدان نبرد را از خاکریزهای فیزیکی به فضای داده و ادراک منتقل کردهاند.
این فناوریها، با بهرهگیری از هوش مصنوعی مولد و مدلهای یادگیری عمیق، قادرند الگوهای رفتاری کاربران را تحلیل کرده و محتوایی شخصیسازیشده برای تأثیرگذاری حداکثری تولید کنند. استراتژی روانی مبتنی بر ترس و ابهام، با استفاده از این ابزارها، میتواند اعتماد عمومی و انسجام اجتماعی را تضعیف کند. مقاومت در برابر این تهدیدات نیازمند تابآوری دیجیتال و شناختی است. حفاظت از دادههای شخصی با رمزنگاری پیشرفته، اعتبارسنجی منابع اطلاعاتی با رویکرد تحلیل انتقادی، و استفاده آگاهانه از ابزارهای امنیت سایبری مانند VPNهای امن، تنها بخشی از دفاع غیرمستقیم در این جنگ نامتقارن است.
علاوه بر این، آموزش سواد دیجیتال و هوش مصنوعی بهعنوان یک ضرورت ملی، میتواند توانمندی جامعه را برای تشخیص دستکاریهای الگوریتمی و اخبار جعلی تقویت کند. در این میان، فناوریهای نوین مانند سیستمهای تشخیص ناهنجاری مبتنی بر هوش مصنوعی و بلاکچین برای ردیابی منشأ اطلاعات، نقش کلیدی در ایجاد سپر دفاعی ایفا میکنند. در آینده نزدیک، مرز میان «تسلیحات سنتی» و «الگوریتمهای یادگیرنده» کاملاً محو خواهد شد. دولتی که بتواند ذهنها را پیش از موشکها تسخیر کند، برنده نبردهای نوین خواهد بود.
از این منظر، هر فردی با یک گوشی هوشمند، هم هدف بالقوه است و هم بازیگر فعال در میدان جنگی که اسمش «جنگ ادراک» است. پرسش بنیادین این نیست که دشمن چه سلاحی دارد، بلکه این است که ما چقدر برای حفاظت از فهم، اعتماد و قضاوتمان آمادهایم؟ آیا زیرساختهای شناختی و دیجیتال ما برای مقابله با این غافلگیریهای الگوریتمی آمادهاند؟ شاید تقویت سواد دیجیتال و هوش مصنوعی، کلید پیروزی در این نبرد نامرئی است.
انتهای خبر/