در گفتگو با «راوی خبر»:

مهریه از نگاه قانون

مهریه یکی از حقوق مالی زنان در ازدواج است که در قانون مدنی ایران و بر اساس فقه اسلامی به رسمیت شناخته شده است.

فرشته کلانتر کارشناس مسائل حقوقی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «راوی خبر»؛ درباره تعریف ساده از مهریه گفت: مهریه در واقع مالی است که به موجب عقد ازدواج، مرد متعهد به پرداخت آن به زن می‌شود. این مال می‌تواند وجه نقد، اموال منقول (مثل طلا و سکه) یا غیرمنقول (مثل ملک) و یا حتی حق انتفاع باشد. هدف اصلی مهریه، ایجاد پشتوانه مالی برای زن و نشان دادن تعهد مرد نسبت به ازدواج است.

کارشناس حقوقی در خصوص اینکه مهریه فقط یک جنبه مالی دارد یا جنبه‌های دیگری هم مد نظر است توضیح داد:  مهریه علاوه بر جنبه مالی، جنبه‌های نمادین و معنوی هم دارد. در واقع، مهریه به نوعی نشان دهنده ارزش و احترامی است که مرد برای زن قائل است. همچنین، در فرهنگ ایرانی، تعیین مهریه مناسب به منزله تحکیم بنیان خانواده و تضمین حقوق زن است.

وی در خصوص اینکه، مهریه حتماً باید در عقدنامه ذکر شود یا می‌شود بعداً هم تعیین کرد، افزود:  بهتر است که مهریه در عقدنامه به طور دقیق مشخص شود. اما طبق قانون مدنی، اگر مهریه در عقدنامه ذکر نشود یا اصلاً مهریه تعیین نشود، باز هم عقد ازدواج صحیح است و زن مستحق (مهرالمثل) خواهد بود. مهرالمثل یعنی مهریه‌ای که با توجه به شرایط و جایگاه زن در عرف تعیین می‌شود.

کلانتر تصریح کرد: انواع مختلفی از مهریه وجود دارد. مهریه می‌تواند عندالمطالبه باشد یا عندالاستطاعه. در مهریه عندالمطالبه، زن هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را از مرد مطالبه کند. اما در مهریه عندالاستطاعه، مرد زمانی موظف به پرداخت مهریه است که توانایی مالی لازم را داشته باشد. همچنین، مهریه می‌تواند به صورت نقد، سکه، طلا، ملک، حق انتفاع یا هر مال دیگری تعیین شود.

این کارشناس ادامه داد: اگر مرد از پرداخت مهریه امتناع کند، زن می‌تواند از طریق دادگاه اقدام کند. در ابتدا، دادگاه مرد را مکلف به پرداخت مهریه می‌کند. اگر مرد باز هم امتناع کند، زن می‌تواند اموال مرد را توقیف کند و از محل فروش آنها، مهریه خود را دریافت کند. در مواردی هم ممکن است مرد به دلیل عدم پرداخت مهریه، با حکم دادگاه زندانی شود.

وی با اشاره به اینکه مهریه‌های سنگین اغلب باعث بروز مشکلات زیادی می‌شوند گفت: در بسیاری از موارد، مردان توانایی پرداخت مهریه‌های سنگین را ندارند و این موضوع منجر به اختلافات خانوادگی، زندانی شدن مرد و حتی طلاق می‌شود. به نظر من، تعیین مهریه باید با توجه به توانایی مالی مرد و توافق زوجین صورت بگیرد و جنبه معقول و منطقی داشته باشد.

کلانتر افزود: با توجه به تغییرات شرایط اقتصادی و اجتماعی، قانون مهریه نیازمند بازنگری است. به عنوان مثال، می‌توان برای جلوگیری از مشکلات ناشی از مهریه‌های سنگین، ساز و کارهای جدیدی ایجاد کرد. همچنین، می‌توان شرایطی را فراهم کرد که زن بتواند به راحتی مهریه خود را وصول کند.

این کارشناس حقوقی در پایان اظهار داشت: توصیه من این است که زوج‌های جوان در مورد مهریه با دید باز و منطقی تصمیم بگیرند. مهریه باید به گونه‌ای تعیین شود که هم حقوق زن تضمین شود و هم باعث ایجاد مشکلات مالی و خانوادگی نشود. همچنین، بهتر است زوجین در این مورد با یک مشاور حقوقی مشورت کنند تا از حقوق و تکالیف خود آگاه شوند.

سمیه مهرانی_راوی خبر

انتهای خبر/