به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «راوی خبر»؛ حجت‌الاسلام علی ارجمند عین‌الدین، مدرس حوزه و دانشگاه طی یادداشتی نوشت: اساساً هر یک از شاخه‌های علوم بشری دارای فواید مستقیم و غیرمستقیمی است، اما در میان آن‌ها، علم منطق جایگاه ویژه‌ای دارد. مهم‌ترین فایده‌ علم منطق در دو محور اساسی خلاصه می‌شود: نخست، آموزش شیوه‌های صحیح تعریف مفاهیم و اصطلاحات، و دوم، تبیین روش‌های درست استدلال و نتیجه‌گیری منطقی.

اما در برابر این منطق اصیل، نوعی منطق بدلی و انحرافی وجود دارد که از آن می‌توان با عنوان «منطق توجیهی» یاد کرد. در این شیوه‌، به‌جای آن‌که باورها بر پایه استدلال‌های منطقی شکل بگیرند، ابتدا یک باور یا پیش‌داوری ـ که عمدتاً ریشه در منافع حزبی، جناحی یا شخصی دارد ـ پذیرفته می‌شود، سپس تلاش می‌شود با انواع مغالطه و استدلال‌سازی، آن باور توجیه شود.

برای نمونه، یکی از اساتید تاریخ نقل می‌کرد:
پس از رحلت مرحوم آیت‌الله طالقانی، یکی از طرفداران نهضت آزادی را دیدم که با لحنی انتقادی گفت: «دیدی بعد از فوت آقای طالقانی دیگر کسی در نماز جمعه شرکت نمی‌کند؟!»
با تعجب گفتم: «اما من هر هفته در نماز جمعه دانشگاه تهران شرکت می‌کنم و جمعیت زیادی را می‌بینم.»
پرسید: «تو داخل دانشگاه می‌روی یا بیرون می‌ایستی؟»
گفتم: «داخل دانشگاه.»
پاسخ داد: «پس بیرون دانشگاه کسی نیست!»
گفتم: «بعضی وقت‌ها هم دیر رسیده‌ام و در صف‌های بیرون ایستاده‌ام.»
گفت: «خب، حتماً آن روز داخل دانشگاه کسی نبوده!»
گفتم: «گاهی هم ابتدا بیرون بودم و بعد که جا باز شد، به داخل رفتم.»
گفت: «پس حتماً مردم گشاد گشاد ایستاده بودند که جمعیت زیاد به نظر برسد!»

این نوع منطق، همان منطق توجیهی است که در آن واقعیت به میل و سلیقه شخصی تحریف می‌شود.

امروزه نیز اگر به شیوه‌های اطلاع‌رسانی رسانه‌های فارسی‌زبان معاند نگاهی بیندازیم، خواهیم دید که اساس کار آن‌ها بر همین منطق توجیهی استوار است. این رسانه‌ها به هیچ‌وجه توان روایت بی‌طرفانه‌ هیچ رویدادی را ندارند و همواره با رویکردی مغرضانه به بازنمایی اخبار می‌پردازند. ابزارهای آن‌ها برای تحریف حقیقت شامل مواردی همچون:

بزرگ‌نمایی معایب، کوچک‌نمایی دستاوردها، سیاه‌نمایی فضای کشور، ایجاد مارپیچ سکوت، حاشیه‌سازی، دروغ‌پراکنی، شایعه‌سازی، وارونه‌نمایی حقیقت، اتهام‌زنی به افراد متعهد، سفیدسازی چهره جنایتکاران و استفاده از هر شیوه‌ شیطانی دیگر ـ حتی آنچه به عقل جن هم نمی‌رسد ـ می‌شود.

افسوس و بدا به حال کسانی که روایت حقیقت را از این سامری‌های زمانه می‌طلبند و به آن دل می‌بندند؛ آنان‌که به‌جای منطق برآمده از صداقت و خرد، به منطق آلوده به فریب و توجیه پناه می‌برند، در تاریکی جهل باقی خواهند ماند.

انتهای خبر/