
مدرس حوزه در گفتگو با «راوی خبر»:
اندیشههای امام صادق (ع)، پاسخی برای چالشهای امروز
حجت الاسلام والمسلمین دکتر رسول ابراهیمی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «راوی خبر»؛ با بیان اینکه امام جعفر صادق (ع)، چهره درخشان و تأثیرگذار تاریخ اسلام بود گفت: در عصری پرتلاطم و پر از چالشهای فکری و سیاسی، نقش بیبدیلی در هدایت و تبیین آموزههای اسلامی ایفا کرد. زندگی و اندیشه ایشان، الگویی برای مبارزه با ظلم، دعوت به وحدت، و ترویج دین مبتنی بر منطق، گفتوگو و علم است. بررسی جایگاه و نقش امام صادق (ع) در این چهار محور، درک عمیقتری از شخصیت و تأثیرگذاری وی در تاریخ اسلام را ممکن میسازد.
این مدرس حوزه و دانشگاه افزود: امام جعفر صادق (ع) درک عمیقی از ضرورت وحدت امت اسلامی داشتند. در عصری که تفرقه و اختلافات مذهبی و فکری در حال رشد بود، ایشان با تأکید بر اصول مشترک و بنیادی اسلام، تلاش میکردند تمامی گروهها را به سوی یک هدف مشترک هدایت کنند. این وحدت، نه بر پایه اجبار و سلب آزادی، بلکه بر پایه تفکر، منطق و استدلال استوار بود. ایشان در مجالس عمومی و خصوصی، با سخنرانیهای حکیمانه و استدلالی، به گفتگو با مختلف گروهها میپرداختند و سعی در ایجاد درک متقابل و اجماع اطلاعاتی داشتند. این رویکرد، نه تنها به وحدت ظاهری، بلکه به وحدت درونی و فکری امت اسلامی کمک میکرد. امام صادق (ع) با استدلال و انعطاف پذیری، به جای نادیده گرفتن یا برخورد تند، سعی در ایجاد اجماع بر پایه منطق داشت. این شیوه، الگویی برای حل اختلافات و حفظ وحدت در هر عصر و زمانه است.
وی با بیان اینکه امام صادق (ع) با فهمی عمیق از امت واحده اسلامی، تلاش میکردند همه مسلمانان را به سوی مبانی مشترک و ارزشهای انسانی اسلام هدایت کنند افزود: ایشان بر این باور بودند که وحدت بر پایه تفاهم و درک متقابل، نه اختلاف و تفرقه، امکانپذیر است. با تدریس و بحثهای مستمر، ایشان تلاش میکردند تا بینشها و دیدگاههای مختلف در مورد اسلام را در پرتو منطق و استدلال بررسی و تبیین کنند و بنابراین امت اسلامی را به سوی درکی مشترک از مکتب اسلامی هدایت کنند. این تلاش برای ایجاد امت واحده بر اساس حقیقت و تعقل، الگویی برای ایجاد همدلی و تفاهم در دنیای امروز است. مهمتر از همه، این امت واحده، امتی بود که در سایه تعقل و عدالت، به پیشرفت و سعادت دست مییابد.
ابراهیمی در ادامه بیان کرد: امام جعفر صادق (ع) در مقابله با ظلم و ستم، الگویی بینظیر از مقاومت و ایستادگی را ارائه دادند. در زمانی که حکومت عباسی، چشمپوشی از حقیقت و ترویج ظلم را در دستور کار خود قرار داده بود، ایشان با بیان صریح و استدلالی، ظلم و ستم را محکوم میکردند. این نوع مقابله، نه تنها با زبان و منطق، بلکه با عمل و رفتار و تربیت مخالفان در جهت شناخت عدالت بود. امام صادق (ع) به عنوان نمودی از ایستادگی در برابر ظلم، راهی را برای مبارزه با ستمگری در هر عصری ترسیم کرد. ایشان از طریق تربیت یاران با ایمان و مقاومتهای مذهبی و فکری، به مبارزه با این ظلم پرداخت.
مدرس حوزه تصریح کرد: یکی از مهمترین ویژگیهای اندیشه امام صادق (ع) تاکید بر دین منطق، گفتگو و علم است. ایشان بر این باور بودند که اسلام دینی مبتنی بر استدلال و تحقیق است، و تعلیم و تربیت با استفاده از منطق و علم ضروری است. امام صادق (ع) مجالس مباحثه و فکر را تشویق میکردند و در این فضا، اطلاعات و دانش را با افراد مختلف درمیان میگذاشتند. ایشان با استدلال و تفکر، به نقد و بررسی مسائل مختلف میپرداختند و راهنماییهای عملی و تفسیرهایی جدید را ارائه میدادند. این نوع تعامل، الگویی برای حل اختلافات، توسعه دانش و پیشرفت در هر زمینه از زندگی است. از نگاه ایشان، عقل و علم ابزار مهمی برای رسیدن به حقیقت و درک آموزههای دین هستند. ایشان با تفسیر و تحلیل آیات و روایات، راهی برای فهم دین را در زمان خود هموار میکردند. این نگاه مبتنی بر گفتوگو، همگرایی فکری را در جامعه اسلامی تقویت میکرد و راه را برای توسعه علمی و فکری هموار میساخت.
ابراهیمی در پایان بیان کرد: امام صادق (ع) با تحقق این چهار محور، الگویی برای مبارزه با ظلم، تحکیم وحدت، تشکیل امت واحده اسلامی و ترویج دینی مبتنی بر منطق، گفتگو و علم ارائه دادند. میراث ایشان، هنوز هم برای ما مسلمانان و همه انسانهایی که به دنبال عدالت، حقیقت و پیشرفت هستند، امروزه و در آینده، منبع الهام و راهنما است.
انتهای خبر/